Koninklijk bezoeken aan Wieringen

Koninklijk bezoek bijzonder maar Wieringers lopen er niet massaal voor uit. Wieringen heeft zich meerdere malen mogen verheugen op koninklijk bezoek. Zowel Wilhelmina, Juliana als Beatrix wisten met en zonder aanhang de weg naar het voormalige eiland te vinden. Maar ook prins Willem Alexander, hij tankte eens onopvallend bij het wegrestaurant De Zingende Wielen nabij Oosterland en werd door een oplettende Wieringer gespot.

Koningin Juliana bezocht Wieringen driemaal officieel. In augustus 1929 samen met haar moeder Wilhelmina waarbij de koninklijke hoogheden zich op de hoogte kwamen stellen van de vorderingen aan de Zuiderzeewerken. De belangstelling van de Wieringers voor dit bijzondere bezoek, was niet groot. Het Gemeentebestuur bleek nauwelijks op de hoogte te zijn, waardoor er in eerste instantie niemand van het Gemeentebestuur aanwezig was om de Koningin te begroeten. Bij het tweede bezoek, 23 september 1954, onthulde koningin Juliana, in het bijzijn van onder andere burgemeester Kolff en vele hoogwaardigheidsbekleders, het standbeeld van Cornelis Lely op de kop van de Afsluitdijk. Toen was de belangstelling van de bevolking beter maar niet overweldigend. Wieringen werd vertegenwoordigd door het gemeentebestuur, schoolkinderen uit Den Oever en Oosterland en door het jeugdkorps van Apollo.

Werkbezoek
Op dinsdag 17 juni 1969 bezocht Koningin Juliana Wieringen tijdens haar werkbezoek aan de kop van Noord-Holland. Aan de huizen wapperden velen vlaggen en langs de kant stond veel publiek. Een ongedwongen sfeer, zonder politie en dranghekken, zo kon iedereen de vorstin van dichtbij zien. Het gezelschap kwam aan in de haven van Den Oever. In het gevolg was ook de Commissaris van de Koningin mr. Kranenburg, de chef der Commissaris jonkheer Belaerts van Blokland, jonkvrouw Roël, mr. V.d. Hoeven secretaris van de Koningin, overste Cammeart en de pers van de Rijksvoorlichtingsdienst. Bij de coupure boden de dochters van burgemeester Dorsman de Koningin een boeket aan. Hier stonden ook de kinderen van de kleuter- en lagere scholen  met vlaggetjes en oranje gesierd.

Op de achtergrond lag de versierde mosselkorter, de WR 41 van C. Ruitenburg.  Aan boord stond een tableau met de producten van de zee, steur, garnalen, langoustines, mosselzaad en ook Noordzeevis. De hoge bezoekster toonde veel belangstelling hiervoor en stelde de heer Holst vele vragen. Omgeven door het vele publiek wandelde de Koningin over de havenkade waar de oude afslag vroeger stond.  Hier beklom zij de trap en genoot van het vergezicht over Wieringen en de Waddenzee. Vandaar werd de tocht voortgezet via Oosterland, Stroe naar Hippolytushoef. Op verzoek van de koningin werd even gestopt bij de boerderij van raadslid D. Lont. De Parklaan bod een feestelijk aanzien. Op het gazon bliezen de leden van het jeugdkorps van de Koninklijke Muziekverenigingen Apollo en de Harmonie vrolijke muziek, demonstreerde leden van de gymverenigingen Wieringen en DOS en leverde naast andere verenigingen de Wieringer dansgroep een bijdrage tot het tableau vivant van de plaatselijke gemeenschap. De Koningin onderhield zich met enkelen van hen. De toegang tot de raadzaal was geflankeerd door de schooljeugd binnen de raad van Wieringen.

Primeur
Wieringen had een Koninklijk primeur; Koningin Juliana maakte tijdens dit bezoek de eerste raadsvergadering in haar leven mee. In de hal van de aula werden de gemeenteraadsleden aan de koningin voorgesteld. Burgemeester Dorsman vertelde in een vlotte toespraak iets over zijn gemeente: - Vandaag bent u op een oud eiland, waarop door de eeuwen heen een vrijheidslievende bevolking met een eigen dialect en gewoonte heeft gewoond, zo sprak Dorsman. ‘Aanvankelijk behoorde Wieringen tot Friesland, doch werd later door graaf Flores V bij Holland gevoegd. Ondanks dit alles bleef de Wieringer bevolking zichzelf. Natuurlijk is dit eiland ook voortdurend door de zee bedreigd geweest. Door de bijzondere gesteldheid van het Wieringer land - ook al ging er her en der wat land verloren – kon de bevolking het eiland bewaren. Wieringen is in de derde ijstijd ontstaan. In die tijd hebben gletsjers uit keileem en stenen het glooiende landschap gevormd, dat boven de zeespiegel uitrijzend  van nature weerstand kan bieden aan de zee.

Na 1920 is de situatie danig veranderd op Wieringen. In die tijd werd er een begin gemaakt met de Zuiderzeewerken, hetgeen op Wieringen direct merkbaar was. Als eerste werd er in de jaren 1924-1925 de dijk tussen Wieringen en Anna Paulowna aangelegd. Het verhaal ging dat toen de dijk werd gesloten bij De Haukes, in de vissershaven van Wieringen alle vlaggen halfstok hingen. Het einde van de vissershaven kwam inzicht. Door de Zuiderzeewerken kwamen er veel mensen vanuit Friesland, Groningen en uit Drenthe naar Wieringen. De bevolking toen ter nauwer nood drieduizend zielen en jarenlang constant, nam snel toe. Na ruim veertig jaar kan gezegd worden, dat de nieuwkomers opgenomen zijn in de Wieringer gemeenschap. Niet alleen door de Zuiderzeewerken kwamen er velen naar Wieringen, ook in de donkere dagen van 1940-1945 heeft Wieringen aan anderen onderdak  geboden. In 1941 moest Den Helder evacueren en werd de bevolking van deze stad in de regio verspreid. Velen hebben toen huisvesting op Wieringen gevonden.

Op 17 april 1945 – vlak voor het einde van de oorlog – werd de Wieringermeer onder water gezet en nam de gemeente Wieringen de evacuees op’. Nu hij toch sprak van Wieringen als toevluchtsoord, benoemde hij ook de bekende banneling de Duitse Kroonprins Wilhelm. Die in 1918 totaal ontredderd aankwam op Wieringen. Na de eerste maanden van zijn verblijf als verschrikkelijk te hebben ervaren, voelde ook hij zich al snel thuis op Wieringen. Hij leerde hier zelfs vissen en hoefsmeden en was bij verschillende bewoners van het eiland als vriend aan huis.

In november 1923 keerde de kroonprins terug naar Duitsland. Wieringen kende in die tijd nagenoeg geen werkloosheid. De bestaansbronnen visserij, veeteelt en landbouw bleven en boden de bewoners een goede boterham. Daarnaast werkten vele Wieringers elders,  in Amsterdam, de Zaanstreek en in de IJmond. Naar schatting pendelden zo’n vier tot vijfhonderd inwoners dagelijks heen en weer tussen Wieringen en de plaatsen waar zij werkten, maar wilden graag op Wieringen blijven wonen.

Op een tafeltje waren ter illustratie van de lange geschiedenis een aantal oude oorkonden neergelegd van Graaf Albrecht van Beieren, Holland, Zeeland en Henegouwen gedateerd uit 1382 en uit 1389 mede ondertekend door Gravin Margaretha, waarin Wieringen bepaalde rechten werden toegekend.  Een rit naar West Wieringen besloot het bezoek. De kleintjes van de kleuterschool opgesteld tussen de Poelweg en de Westerlanderlaan, kregen de koningin tweemaal te zien. Aan de rand van de gemeente werd afscheid genomen van Hare Majesteit en haar begeleiders.Aan het tableau in Parklaan namen de onderstaande verenigingen deel: EHBO-Wieringen, de Wieringer bejaardenbond, Wieringer dansgroep, Muziekvereniging OKK, Wandelclub Wieringen, Judovereniging Wieringen, Vereniging NIVON, de Gymverengingen Wieringen en DOS, Voetbalverenigingen.

Beatrix bezoekt incognito Wieringen
In september van dit zelfde jaar, 1969, kwam prinses Beatrix incognito naar Wieringen. Zij bezocht diverse culturele bezienswaardigheden tijdens de “Toer in  route”. Voordat ze naar Wieringen kwam bezocht zij eerst enkele bezienswaardigheden in de Schermer en West Friesland. In de namiddag deed ze Wieringen aan en bracht ze een bezoek aan de Museum boerderij van Max Teeuwisse, waar een expositie van de Fries - Groningse kunstenaarsgroep “Nu” te zien was, en aansluitend een bezoek aan Michaels kerk in Oost
erland.

De inmiddels koningin geworden, Beatrix bezocht in mei 1982 de Afsluitdijk, dit gebeurde ter gelegenheid vanhet 50-jarig bestaan van de Afsluitdijk. Op de plaats waar 50 jaar daarvoor het laatste gat was gedicht werd het monument ‘De Steenzetter’ onthuld. Burgemeester Stam had de verwelkoming overgelaten aan het Wieringer Plattelandsvrouwenkoor en Stichting Oud Wieringen. Tijdens de onthulling waren er tweehonderd genodigden aanwezig. Het verschil met voorgaande bezoeken was dat dit bezoek in alle kranten werd aangekondigd. Een citaat uit de krant “Vrijdag 28 mei is koningin Beatrix met haar echtgenoot bij onze nationale trots De Afsluitdijk om het feit te herdenken, dat Nederlandse ingenieurs 50 jaar geleden een zee wist te sluiten”, maar de meeste de aandacht van de media ging uit naar Grietje Bosker, die na het sluiten van het laatste gat, in 1932, als eerste de oversteek waagde.

Op 30 april 1980 deed Koningin Juliana afstand van de troon en vond de inhuldiging van Beatrix tot Koningin der Nederlanden, plaats. Koningin Beatrix profileert zich als de Koningin van alle Nederlanders, ze toont zich betrokken, is ijverig en perfectionistisch en ze vertegenwoordigd Nederland op een goede wijze in binnen- en buitenland, zo vinden de voorstanders van de Nederlandse monarchie.

Ambtsjubileum koningin Beatrix
Ter gelegenheid van haar 25- jarig ambtsjubileum, bezoekt koningin Beatrix elke maand een andere provincie. Zo is het noordoostelijke deel van Noord-Holland in november aan de beurt. Op 4 november zal ze Wieringen, Wieringermeer en Noorder-Koggenland bezoeken. Tijdens dit bezoek zal de Koningin aandacht schenken aan de wijze waarop de bewoners van dit gebied kansen voor de toekomst weten te creëren en benutten. Het koninklijk bezoek is aan de meeste Wieringers voorbij gegaan, toch stonden op de haven van Den Oever genoeg mensen, allemaal voorzien van een vlaggetje van Noord Holland, om het bezoek tot een feest te maken.

Iets vroeger dan gepland kwam de helikopter in het zicht van de toeschouwers op de haven en landde, met aan boord de koningin en haar gevolg, op het heliplatform waar ze werd opgewacht door burgemeester Titia Lont en de Commissaris van de Koningin Noord Holland, Borghouts. De koninklijke bus stond daar klaar om het gezelschap naar de haven te vervoeren, onderweg vertelde burgemeester Lont over de bedrijven die, in de zeven minuten durende rit, voorbij kwamen. Het gezelschap stapte bij de Basalt uit en vervolgde al lopend de weg richting de Afslag. Op de haven stonden de schoolkinderen klaar om hun lied ten gehore te brengen. Menig kind vroeg zich af waarom er zo kort naar hun lied waarop ze zo lang hadden geoefend. Cees Klein kreeg een compliment om zo’n grote groep kinderen zo netjes te laten zingen. Marjolein Laan mocht de koningin samen met Rosalie de Visser, Anastassia Teunissen en Jelmer Visser een bosje bloemen overhandigen.

Daarna werd er geluisterd en gekeken naar D’Oeverse danghers, de Gesmeerde Kelen en de dansgroep Djéstiek. De rondgang door de afslag werd begeleid door Pim Visser, directeur van de Visafslag, die de Koningin het een en ander vertelde over de afslag en de aangeleverde vis.  De Verse Vismarkt toch het paradepaardje van de afslag, is een kleinschalig project dat Wieringen bekendheid geeft en trekt sinds de opening al vele bezoekers uit de wijde omtrek. De toeschouwers konden de rondgang door de afslag buiten volgen op het grote scherm, binnen was het alleen voor genodigden.

De algemene indruk van haar bezoek gaf het beeld van benaderbaar, aandacht voor de mensen en belangstelling voor de mensen. Bij vertrek zongen de Bunzingers een afscheidslied en overhandigde burgemeester Lont het nieuwe boek van Kenneth Stamp aan de Koningin en de Commissaris van de Koningin. Na een uur vertrok  het gezelschap richting de Wieringermeer. Van deze hele dag is een opname gemaakt die, na montage, gebruikt zal worden tijdens het Holland Maand Slotakkoord in de Philharmonie te Haarlem op 24 november van dat jaar. De afsluiting van het Zilveren jubileum van de Koningin.

Een paar jaar later bezoekt koningin Beatrix de festiviteiten rond de 50e Vlootschouwdagen in Den Oever. De koningin op uitnodiging van de Vlootschouw Commissie was informeel naar naar Wieringen gekomen. Als eerste bezocht Koningin Beatrix de nettenzolder van het C.I.V. gebouw de ‘Zolder van de Bolder’ waar de Historische Vereniging Wieringen een tentoonstelling had samengesteld over vijftig maal Vlootschouw. Naast deze tentoonstelling stonden er prestaties van de verenigingen de Aak, de Wieringer Molens en het Eilandmuseum Jan Lont opgesteld waar de voorzitters van desbetreffende verenigingen als standhouder aanwezig waren. Jan van der Wiel, bedrijfsleider van de C.I.V. gaf de koningin uitleg over de scheepsmodellen die door eigenaren voor deze gelegenheid beschikbaar waren gesteld. De voorzitter van de Historische Vereniging, Gerard Numeijer ontving het gezelschap, bestaande uit de Hare Majesteit, VROM minister Gerda Verburg, voorzitter van het Productschap Vis Jan Odink, de Wieringer burgemeester Marjan van Kampen en Ton Schouwenaar, voorzitter van de Vlootschouwcommissie. Het eerste exemplaar van het boek ‘Varen, vissen en feesten’, door samenwerking tussen de Vlootschouw Commissie en de Historische Vereniging tot stand gekomen, werd tijdens de Dag van de Nederlandse Zeevisserij aan de koningin uitgereikt.

Zo heeft Wieringen in meer dan honderd jaren zich meerdere malen een officiële koninklijke delegatie mogen ontvangen maar wellicht heeft het koninklijk huis onofficieel Wieringen, dat stukje Nederland met het bijzondere landschap en nuchtere mensen, ook wel eens bezocht. En liepen de bezoeken in het begin een beetje stroef, de laatste bezoeken werden optimaal benut om Wieringen in de publiciteit te brengen maar of dit heeft opgeleverd wat ervan verwacht werd blijft een vraag.

Door Gea Klein - Hamming