Historische Vereniging Wieringen
Opgericht 17 mei 1989
Binnen het bestuur is bij het uitwerken van het jaarplan een idee geopperd om onze veel bezochte beeldbank nog meer onder de aandacht te brengen. Dit idee hebben we verder uitgewerkt in een plan om lege etalages op Wieringen te vullen met historische foto’s.
Hierbij kiezen we thema’s die passen bij actuele gebeurtenissen en ontwikkelingen op Wieringen. We hopen dat de organisaties die betrokken zijn bij projecten zoals Waddenpoort Den Oever, Hoogwaterkering Den Oever en Afsluitdijk dit initiatief willen steunen. Het biedt hun mogelijkheden om informatie over hun projecten in historisch perspectief te etaleren.
We streven met dit initiatief naar een win-win situatie:
•Het wordt weer gezelliger in onze dorpskernen
•De bewoners en bezoekers worden meer betrokken bij de nieuwe ontwikkelingen
•Ze krijgen (nog) meer affiniteit met de historie van Wieringen
Een voorwaarde is natuurlijk de medewerking van de eigenaren van de lege winkelpanden. Enkele partijen waren terughoudend, maar we hebben een eerste ‘hot spot’. Roel en Heidi Veldhuis stellen hun etalages beschikbaar op een prachtige locatie tegenover de molen in Den Oever.
Het gekozen etalagethema is afgeleid van de tentoonstelling in het Eilandmuseum Jan Lont ‘Onder de hemelboender’, waaraan onze vereniging in de vorm van fotomateriaal een bijdrage heeft geleverd. De Wieringer aak WR173 bestaat dit jaar 100 jaar, het Wieringer Skuutje is weer terug en de historische haven van Den Oever krijgt steeds meer vorm.
Deze etalages worden gesponsord door het project Waddenpoort Den Oever, Reclamestudio Morant en Formido Hippolytushoef. We hopen dat begin juni het resultaat zichtbaar is. We willen één van de beide etalages flexibel inrichten zodat we de presentaties eenvoudig kunnen verwisselen en bij speciale evenementen weer kunnen (her)gebruiken.
De fragmenten komen uit het boek Vissers van Wieringen, auteur Cees Tijsen. Het boek is bijna uitverkocht.
Wieringers leggen zich van oudsher toe op een diversiteit aan visserij, ontstaan door de ligging van het eiland Wieringen. Cees Tijsen is er in geslaagd de Wieringer visserij op een toegankelijke manier te beschrijven. Het laatste hoofdstuk is gewijd aan de vissers die in de loop der jaren, tijdens de uitoefening van hun werk, om het leven zijn gekomen.
De Historische Vereniging Wieringen geeft de etalage van fietsenhandel Piet Luijt in de Nieuwstraat, Hippolytushoef, een historisch aangezicht. De foto's vertellen het verhaal van de Duitse ex-kroonprins Wilhelm, die van 1918 tot 1923 op Wieringen verbleef en graag een bezoek bracht aan de smederij Jan Luijt, waar hij naast de vele gezellige gesprekken, het smeden van de hoefijzers leerde.
Kroonprins Friedrich Wilhelm von Hohenzollern vluchtte aan het eind van de Eerste Wereloorlog naar Nederland, waar hij door de Nederlandse regering op 22 november 1918 werd geïnterneerd op het eiland Wieringen. Hij woonde tijdens zijn verblijf in de pastorie op Oosterland. Op 10 november 1923 vertrok hij met stille trom naar Duitsland.K
Mogelijk gemaakt door een financiele bijdrage vanuit het Wieringer Vistival (hoofdsponsor) en ontwerper en medesponsor Marcel Morant Reclamestudio.
Op deze panorama foto staan behalve veel wiermaaiers ook een groepje notabelen. Zij komen in dezelfde kleding voor op een foto van de WR 72. De beide foto's moeten tegelijk gemaakt zijn.
Van de WR 72 is wel wat bekend: deze aak is door Ulbe Zwolsman te Workum gebouwd voor Jan Metselaar, De Hoelem. De bouw begon in december 1897, 14 juli 1998 was de te waterlating. Zie het werfboek. Zowel van de foto met de wiermaaiers als de foto van de WR 72 is door uitgever N.J. Boon, Amsterdam, een ansichtkaart gemaakt. Zo'n kaart is op 26 september 1901 verzonden van Wieringen naar Barsingerhorn. Dus de foto's zijn te dateren na 14 juli 1898 en vóór 26 september 1901. Op de foto van de WR 72 is te zien, dat het schip niet nagelnieuw is, dus lijkt 1899 of 1900 het meest waarschijnlijk.
Ik heb de foto vergeleken met de foto van het comite van de opening van de haven van Den Oever in 1900. Bij die foto staan de namen van de personen op de foto, maar het is me niet duidelijk, wie wie is op de wiermaaifoto, behalve burgemeester Kolff. Hij staat volgens mij in de vlet, rechts op de foto.
Van de ruim twintig schepen op de foto zijn van een aantal de visserijnummers te lezen. Jammer genoeg bestaat het register vanaf 1883 tot 1911 niet meer. De onderstaande gegevens zijn dus niet helemaal betrouwbaar.
Het register van 1911 geeft het volgende, te beginnen links:
WR 24, A. de Vries Szn., "Hilgonda", 28 ton bruto, 13 ton netto. 2 opvarenden. Naast visserij zeegrasmaaien. aak, kromme berentanden, dus oud schip, met zwanenbootje ervoor. Er achter nog twee schepen, één met nieuw zeil.
WR 22, N. Rotgans, "De Geep", 28 ton br., 13 ton netto, 2 opv., skuutje. Naast visserij zeegrasmaaien. Dec. 1925 verkocht aan Klaas Hakvoort, Westerland. Nov. 1929 gesloopt.
WR 42, C. Keijzer Jan zn., "De Twee Gebroeders", 27 ton bruto, 12 ton netto, 2 opvarenden, gesloopt 1920.
WR 32 ? Folkert Bakker, "De Jonge Anna", bruto 28 ton, netto 13. skuutje, 1 opvarende gesloopt 1915.
WR 41, J.W./ Ruitenburg, "De Noordewind", 49 ton br., 22 ton netto. blazer of grote aak. 2 opv., zeegrasmaaien.
5 maart 1919 verkocht, dan EH 14.
WR 95 A. Annes, "De Twee Gebroeders",42 ton br., 19 ton netto, blazer, 2 opvarenden, dec. 1916 verkocht aan K. Tuinder, TX 60.
zie kleurenfoto (ansichtkaart). nieuw zeil. Er achter nog een schip met nieuw zeil.
WR 56 ? Jan Rotgans C.zn, uit register 28 febr. 1912. skuutje.
WR 12 J. Rotgans Pzn "Zie Op U Zelf", 21 ton br., 10 ton netto, skuutje 2 opvarenden, naast visserij zeegrasmaaien. Verkocht nov. 1914 aan Paulus van de Heide, HD 212, nieuw zeil, 1917 P. Krul, Terschelling, TS 17, 1932 gesloopt. Er achter nog een schip, met nieuw zeil.
WR 36 Jan Keijzer C.zn., "De Zes Gebroeders", 28 ton bruto, 13 ton netto. 1 opvarende, aakje, Zwolsman ?. 18 april 1917 verkocht, dan TS 19. Er achter de WR 51 ?
WR 51 Gerbrand Smid Janzn., schip vervangen 1904, ook zeegras maaien.
WR 27 Dirk Post, Westerland, "De Jonge Pieter", br. 29 ton, netto 16, 2 opv., vrachtschip ?? (Hindeloper aak ?) ook zeegras maaien.
mei 1922 verkocht, uit visserij. Erachter nog een aak met een jongen in de mast.
WR 96 Jan Engel Abzn., "De Jonge Jan", bruto 33 ton, netto 15, 2 opvarenden. Aak, Zwolsman ? verkocht 15 juli 1922, Jaap Smit.
WR 30, zeegrasmaaien, gesloopt 1941. Er achter nog een schip.
HD 365 of 385 Geen gegevens in nieuwe register, in 1911 vernummerd ? Ook niets in "Helderse vissers onder zeil", kromme berentanden, dus oud schip, blazer. Ervoor een zwanenbootje.
WR 86 S. de Vries P.zn., "De Kleine Pieter", br. 14 ton, netto 6 ton, 2 opvarenden, aakje. Mei 1913 uit de visserij. Er achter de WR 128.
WR 128 Jan Lont Pzn., "De Drie Gebroeders", bruto 45 ton, netto 20 ton, 2 opvarenden, zeegrasmaaien. 1913 consent op naam van C. Bakker, schip verhuurd ? okt. 1922 schip verkocht aan C. Bakker, blijft WR 128 sept. 1931 verkocht Nan Metselaar J.zn., Den Oever 1934 uit visserij.
WR 38 P. Bais, inwonend Haukes 4, "De Drie Gebroeders", br. 16 ton, netto 7,73 ton, lang 8,07 m., breed 2,45 m. 1 opvarende
skuutje. foto in archief. Verkocht aan P. Rotgans Simon.zn., geb. 14-04-1895, wonend Haukes 4, "De Kleine Brik", 9 juni 1944 mede eigenaar P.C.Plaatsman, geb. 16 mrt 1909, Koningsweg 23. 11 nov. 1950 verk. Piet Jongkind, De Haukes,
19 okt. 1959 verk. Gebr. De Boer, Den Helder, doorverkocht aan P.A. Bijl, TX 159. Vlet, er achter nog een aak, nummer onleesbaar.
WR 57 A. de Wit V.zn., "De Vrouw Maartje", bruto 28 ton, netto13 ton zeegrasmaaien. 1 opvarende, aak ? 8 april 1930 verkocht Jan Meiling, HD 30 1948 gesloopt. Vlet met notabelen erin, er achter een botter ? nummer onleesbaar.
WR 1 Jan Kooij P.zn., "De Zeven Gbroeders", 62 ton bruto, 20 ton netto, 3 opvarenden, blazer, later gebruikt voor nemen van grondmonsters in de Wieringermeer en logiesschip, vóór de inpoldering november 1930 uit de visserij, later gesloopt.
WR 11 G. ten Bokkel J.zn., "De Hoop", bruto 20 ton, netto 9 ton, skuutje 2 opvarenden, ook zeegrasmaaien, juli 1940 verkocht aan P. van Es, HD 148. 1947 uit register. foto "Op de Hoogte", 2005,no.1, blz. 22.
Nog twee schepen, nummers onleesbaar.
Document van Kees Hos
versie 19 april '16