© 1989 - 2024
De verhalen achter de oude vliegtuigmotoren op Vatrop (2)
De Terschelling-motor:
In het vorige nummer van Op de Hὸὸgte heeft u kennis kunnen nemen van de verhalen achter de rechter motor, opgevist ter hoogte van IJmuiden. In dit nummer twee verhalen achter de linker motor, opgevist in de Noordzee ter hoogte van Terschelling
Fabricaat en type van de motor:
De linker motor heeft twee rijen van zeven cilinders en een diameter van ruim 1,2 meter. Uit de vier mogelijke kandidaten blijkt de Pratt & Whitney R-1830 Twin Wasp de meeste overeenkomsten te hebben. Daarom heb ik deze motor als vertrekpunt gekozen voor het vervolgonderzoek.
Toen ik dit jaar nog wat extra foto’s had gemaakt van deze motor was op één van de foto’s de sporen van een plaatje met het fabriekslogo zichtbaar. Blijkbaar had daar ooit al ie
mand naar gezocht, want van een klein deel van het plaatje was de aanslag verwijderd. Ik heb daarna de rest van de aanslag/aangroei voorzichtig weg geschraapt en het plaatje geborsteld. Op bijstaande foto’s is het resultaat te zien.
Hierbij is de foto in twee helften verdeeld en elke helft over het origineel fabriekslogo gelegd. In het centrum de Amerikaanse zeearend. In de bovenrand: ‘PRATT & WHITNEY.USA’, in de onderrand: ‘DEPENDABLE ENGINES’ (betrouwbare motoren). Boven de zeearend staat in het gebruikte logo: ‘Made by Ford’. Van dit type motor zijn in de geschiedenis van de luchtvaart het grootste aantal geproduceerd. Meer dan de helft hiervan door autofabrikanten, met name Buick, General Motors en Ford.
Vickers Wellingtons
In dit artikel de verhalen achter de beide Vickers Wellingtons. Op de Algemene Begraafplaats Westerland bij de Nicolaaskerk ligt één geallieerde RAF vlieger begraven, sergeant Eric Tucker, de 20-jarige navigator van de Vickers Wellington X9667, die op 26-01-1943 werd neergeschoten ter hoogte van Texel.
Sergeant Eric Tucker wordt vermeld in het boek van Albert van Dorssen ‘Opdat wij niet vergeten’. Gea Wiegman zorgt al jaren voor zijn graf en noemt hem ‘mijn soldaatje’. Ik wil dit artikel graag aan hem opdragen.
Vliegtuigen, missies en bemanningen
De vliegtuigen die in de Tweede Wereldoorlog waren uitgerust met deze motor:
Onderstaande vliegtuigtypes, die uitgerust waren met deze motor, zijn in de Tweede Wereldoorlog neergestort in het Noordelijk en Noordwestelijk Nederlandse kustgebied:
- Consolidated B-24 Liberator
- Vickers Wellington IV
- Lockheed Hudson IV, IVa, V en VI
- Bristol Beaufort MK II, V, Va, VI, VII, VII en IX
De vliegtuigen van dit type die zijn neergestort in de Noordzee ter hoogte van Terschelling:
In de SGLO-database vinden we in het zoekgebied ‘Terschelling’ 92 vliegtuigcrashes. Hiervan zijn 59 vliegtuigen neergestort in de Noordzee. Uiteindelijk blijkt dat van deze 59 vliegtuigen er 4 toestellen voldoen aan de zoekcriteria: ‘uitgerust met P&W R-1830 Twin Wasp motoren en neergestort in het vindgebied’. Het gaat dan om twee Wellingtons Mk IV bommenwerpers (T 1386 en T 1623) en twee Lockheed Hudson VI maritieme patrouillevliegtuigen / lichte bommenwerpers (T 1914a en T 2006). Beide vliegtuigtypes beschikten over twee motoren, elk met een vermogen van 1200 pk.
De vliegtuigen, de missies en de bemanningen:
T1386 | Vickers Wellington iV, QT-U, serienr. Z1207, 142 sqdn RAF (Bomber Command) |
T 1623 | Vickers Wellington IV, GR-D, serienr. Z1345, 301 sqdn RAF (Bomber Command) |
T1914a | Lockheed Hudson VI, NO-E, serienr. EW903, 320 sqdn RAF (Coastal Command) |
T 2006 | Lockheed Hudson VI, NO-C, serienr. EW909, 320 sqdn RAF (Coastal Command) |
In dit artikel de verhalen achter de beide Vickers Wellingtons.
T 1386 - Vickers Wellington IV, serie nr Z1207, Call Sign QT-U, 142 sqdn RAF (Bomber Command), airfield Grimsby,
Datum crash: 20/21 januari 1942 Doel: Emden (marinehaven en werven)
Bemanning: | Begrpl./Gedenkpl. | |||
Pilot Officer | P/O | J.G. Scott | RCAF (Canada) | RMM - P 101 |
C0-Pilot | Sgt. | E.S. Swingler | RAF | Terschelling |
Nav/Bombardier | P/O | K.A. Parslov | RAF | Nes, Ameland |
Wireless operator/ ag | F/Sgt | A.W. Kerrisk | RNZAF (Nieuw Zeeland) | RMM - P 76 |
Wireless operator/ag | F/Sgt | G.J. Sharp | RAF | RMM - P117 |
Air gunner (ag) | F/Sgt | M.T. O’Brien | RAF | RMM - P 75 |
Het vliegtuig vertrok in de avond van 20 januari 1942 van het vliegveld Grimsby voor een bombardementsvlucht op Emden. Het toestel keerde niet meer terug. Waarschijnlijk is het al op de heenvlucht neergeschoten door Oblt Ludwig Becker ten noorden van Terschelling.
Slechts twee lichamen werden geborgen. Pilot Officer Parslow is begraven op Ameland (Nes) en Sergeant Swingler op Terschelling.
Ludwig Becker was een beroemde nachtjagerpiloot, gestationeerd op Vliegveld Leeuwarden. Hij wist tijdens zijn nachtelijke operaties 46 tegenstanders neer te halen. Op 26 februari 1943 werd hij voor het eerst bij daglicht ingezet om een formatie B-17 bommenwerpers boven de Noordzee te onderscheppen. Het werd zijn laatste missie. Hij werd neergeschoten en verdween met zijn toestel in de golven ten noorden van Schiermonnikoog.
De namen van de vier vermiste bemanningsleden zijn vermeld op panelen in het Runnymede Memorial (RMM) in Surry (tussen Windsor en Egham). Dit indrukwekkend monument dateert van 1953 en geeft een blijvende herinnering aan de 20.456 vermiste mannen en vrouwen van de ‘Airforce of the British Empire’ in de Tweede Wereldoorlog.
T 1623 - Vickers Wellington IV, serie nr Z1345, Call Sign GR-D, 301 sqdn RAF (Bomber Command), airfield Hemswell.
Datum crash: 22/23 juni 1942
Doel: Emden (marinehaven en werven)
Bemanning: | Begraafplaats | |||
Pilot | P/O | Z.J.K. Dubas | RAF | Terschelling |
Navigator | P/O | W.S. Michalik | RAF | Schiermonnikoog 77 |
Wireless operator/ ag | F/Sgt | J. Kapa | RAF | Schiermonnikoog 78 |
Wireless operator/ ag | Sgt | Z.Z. Twarkowski | RAF | Ulrum 7 |
Air gunner (ag) | Sgt | J.A. Meller | RAF | Jonkerbos 736 (Nijmegen) |
Op 22 juni 1942 was Emden het aanvalsdoel voor deze Wellington van het Poolse 301 Squadron RAF. Vermoedelijk werd het toestel boven het aanvalsgebied aangeschoten of kreeg het pech. In elk geval ´hinkte´ de kreupele ´Wimpey´ op Engeland aan. Het laatste bericht aan de thuisbasis was `vijandelijke jagers, we hebben geen dinghy`. Het toestel stortte vermoedelijk neer op 18 km NW van Terschelling. De stoffelijke overschotten van alle bemanningsleden zijn later aangespoeld op diverse plaatsen aan de Nederlandse kust.
Op de RAF-vliegbasis Hemswell (Lincolnshire) waren 3 Poolse Bomber Squadrons gestationeerd, het 300, 301 en 305 Squadron. Het 301 Squadron werd in 1943 ontbonden. Het verlies aan bemanningsleden was zo hoog opgelopen dat aanvulling onmogelijk bleek!
Deel 1
De vergeten vlieger van Vatrop, door Jan Wessels
Deel 2
Het verhaal achter de oude vliegtuigmotoren (1), door Jan Wessels
Deel 3
Het verhaal achter de oude vliegtuigmotoren (2), door Jan Wessels.
Deel 4
Het verhaal achter de oude vliegtuigmotoren (3), door Jan Wessels.
Deel 5
Het verhaal achter de oude vliegtuigmotoren (4), door Jan Wessels.
Deel 6
Riet van der Hulst-Bakker vertelt, door Jan Wessels.